TARİH BİLİMİNİN GELİŞİMİ VE AŞAMALARI

DOĞUŞU:
İnsanlar günümüzde çok değişik ve çeşitli sorunlarla karşı karşıya gelmektedirler. Bu sorunlara çözüm ararken kendi'lerinden önceki insanların da bu sorunlarla karşı'laşmış olabileceğini düşünerek onların tecrübelerine yönelmek basit manada tarihin doğmasına ne'den olmuştur. Bunun yanında geçmiş dönemde yaşanan olayların merak edilmesi de bu bilimin doğmasında etkili olmuştur.

İlk tarih kitapları MÖ V.yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmıştır. İlk tarih yazıcılığı ise Hititlerin tuttukları yıllıklara (Anal) kadar uzanmaktadır.

Tarih yazıcılığı şu aşamaları geçirmiştir

A)HİKAYECİ TARİH(Nakilci,Rivayetçi ve Belgesiz)
* Tarih biliminin başlangıcıdır. İlk tarihi eserler bu anlayışla yazılmıştır. Bu tarih yazım türü, tarihçiler tarafından XVIII. yüzyıla kadar kullanılmıştır.
* Fazla bilgi verilmesi amaçlanmaz.
* Olayları hikâye yoluyla anlatır.
*Efsanelerle dolu olup bir anlamda masal türünden bilgiler verir.
*Neden- sonuç ilişkisine önem vermez.
* Yorum yapmaz. Olduğu gibi aktarılır.
*Belge yoktur
* Yer ve zaman genellikle belirtilir.
* Güvenirliliği az olan bir tarih şeklidir.
* En önemli temsilcisi Herodot'tur. (M.Ö. V. Yüzyılda yazdığı eseri “Historia”)
*Yunan düşünür ve Edebiyatçısı olan Homeros'un llyada ve Odessa Destanları bu anlayışla yazılmıştır.

B)KRONİK TARİH
*Olayları oluş sırasına göre inceleyen tarih yazım türüdür.
*Her yılın olayları aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden kronolojik olarak sıralanır (Yoruma yer vermez. Neden- sonuç ilişkisi incelenmez. )
*Hititlerdeki Yıllıklar bu tarza örnek olarak gösterilebilir.
*Bu türün en güzel örneği Anadolu'da yaşamış Hititlerin Tanrılarına hesap vermek amacıyla hazırladıkları Anal(Yıllık)lardır.
*Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.

C)ÖĞRETİCİ TARİH(Pragmatik,Faydacı)
*Tarihe mal olmuş olay ve kahramanlar esas alınarak yazılmış olan tarihtir. Olayların kahramanlarını ön plana çıkarır.
*Olayların tekrar edeceğini vurgular
*Abartılı anlatımı benimser.
*Topluma ve gelecek kuşaklara öğüt verir. Ders alınması amaçlanır.
*Yalnızca başarılara (olayların olumlu yönlerine ) yer verir.
*Tarihten ders alınması, toplumun ahlak ve karakterinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
*Amacı ahlaki ve milli duyguları aşılayabilmek, toplumun zor günlerinde kendisine olan güven duygusu artırmaktı.

D)SOSYAL TARİH
*Öğretici tarihin duygusal yönlerine yer vermeyen, öğüt ve nasihati amaç edinmeyen yazım türüdür.
*Olayların hissi yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır. Ayrıntılara inilmez.
*Olayları siyasi, sosyal ve kültürel açıdan ele alarak toplumların her türlü faaliyetlerini inceleyen tarih anlatım şeklidir.
* Bu tür yazım şeklinde olayların neden ve sonuçları maddi esaslara dayandırılmaya çalışılır.

E)BİLİMSEL TARİH(Araştırmacı veya Neden-Nasılcı )
*Olayların yer ve zamana göre neden-sonuç ilişkisi içerisinde incelenmesidir. (Neden- sonuç ilişkisi ön plandadır. Yer ve zaman kavramına önem verir. )
*Objektif yorumlar yapması en önemli özelliğidir.
*Olayları oluştuğu dönemin şartlarına göre açıklar.
*Olayda etkisi olan bütün nedenler, günümüzdeki teknik gelişmelerden de yararlanılarak araştırılır.
Günümüzde bu yazım türü kullanılmaktadır.