ORTA ASYA TÜRK GÖÇLERİ Orta Asya’daki Türk göçlerinin yoğun olarak M.Ö. 1700’lerde başladığı kabul edilmektedir. Göçler yüzyıllarca devam etmiştir.
NEDENLERİ: İklim koşullarının değişmesine bağlı olarak meydana gelen kuraklık, artan nüfusa mevcut toprakların yetmemesi ve bu gelişmelerin sonucunda bölgede geçim sıkıntısının ortaya çıkması Türk boyları arasındaki siyasal anlaşmazlıklardan dolayı ortaya çıkan savaşlar Dış baskılardan (Çin, Kitan ve Moğol) dolayı Türklerin bağımsızlıklarını kaybetmek istememeleri Salgın hayvan hastalıkları ve otlakların yetersiz hale gelmesi
ORTA ASYA’DAN TÜRKLER NİÇİN GÖÇ ETMİŞLERDİR? • Orta Asya’da yaşayan Türklerden bazıları çeşitli sebeplerden dolayı bu bölgeden dünyanın değişik yerlerine göç etmişlerdir. • Bu sebepler arasında; iklimin kuraklığı,kıtlık ve açlığın ortaya çıkması , hayvanlar arsında salgın hastalığın ortaya çıkması, boylar arası mücadeleler, yeni topraklar alma düşüncesi,Çin’in baskısı, nüfusun hızla artması ,Türklerin bazılarının Orta Asya’dan göç etmesine neden olmuştur. • Orta Asya’dan bütün Türkler göç etmedi kalanlar daha sonra büyük devletler kurdular. • Orta Asya Türkleri hakkındaki bilgiler komşuları Çinlilerin yazılı kaynaklarından elde edilmiştir. *- Olumsuz iklim şartları(Kuraklık, şiddetli kışlar) Orta Asya’da iklim değişiklikleri ( Soğuk hava) *-Nüfusun hızla artması sebebiyle geçim kaynaklarının yetersiz kalması *-Dış baskılar (Çin, Kitan baskıları) *-Özellikle Çin, Moğol saldırıları sonucu esaret altına girmektense yurtlarını terkedip bağımsız yaşama arzusu *-Yeni ülkeler fethetme arzusu *-Türk boyları arasındaki mücadeleler *-Hayvan hastalıkları *- Nüfus artışı ve toprakların yetersiz kalışı, *- Kendi aralarında ve diğer kavimlerle olan mücadeleler *- Salgın hastalıklar *- Türklerin Cihan hakimiyeti düşüncesi(Güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her yeri fethetme arzusu)
MİLLATTAN ÖNCEKİ TÜRK GÖÇLERİ Milattan önce Türkler Çin’in kuzeybatısındaki Kansu ve Ordos bölgelerine doğru göç etmeye başladılar. Bir kısım Türk boyları da İran üzerinden geçerek Mezopotamya ve Anadolu’ya yerleştiler. Yakut ve Çuvaş Türkleri de Sibirya’ya doğru göç ettiler.
MİLATTAN SONRAKİ TÜRK GÖÇLERİ Bu dönemdeki göçler daha çok güney ve batı yönlerine olmuştur. Güneye göç edenler Çin içlerine yerleşerek çeşitli Türk devletleri kurdular. Batıya yapılan göçler 9. yüzyıl sonlarına kadar devam etti. Orta Macaristan’a kadar ilerleyen topluluklardan Hunlar, Avarlar, Bulgarlar ve Macarlar Avrupa’da devletler kurdular. Batıla göç eden türklerden bir kısmı ise Afganistan ve Kuzey Hindistan’a yerleşerek Akhunlar (Eftalitler) Devleti’ni kurdular.
GÖÇ YÖNLERİ: Kuzeye Gidenler; Sibirya'ya Doğuya Gidenler; Çin ve Uzakdoğu ülkelerine Güneye Gidenler; Hindistan, Afganistan ve Çin'e Batıya Gidenler; İki yol izlememişlerdir. Bir kısmı Hazar Denizinin kuzeyinden Karadeniz'in kuzeyine ve Avrupa'ya; Diğer kısmı ise Hazar Denizinin güneyinden İran, Irak, Suriye, Mısır ve Anadolu'ya göç etmişlerdir.
SONUÇLARI: Orta Asya kültür ve medeniyeti dünyanın değişik yerlerine yayılmıştır. Orta Asya’da kalan boylar Hunların yönetiminde ilk Türk devletini kurmuşlardır. Farklı bölgelerde Türk devletleri kurulmuştur. Batıya giden Türkler, Kavimler Göçü’nü başlatmışlardır. Türkler değişik kültür çevreleriyle etkileşim içine girmişlerdir. Türklerin çok çeşitli bölgelere yayılması, Türk tarihinin bir bütün halinde incelenmesini engellemiştir. Türklerin atı evçilleştirmeleri ve tekerleği kullanmaları çok uzak bölgelere göç etmelerine yardımcı olmuştur.
GENEL SONUÇLARI 1-Göç eden Türkler Asya ve Avrupa’nın siyasal ve kültürel yapısının değişmesine sebep oldular. 2-Göç ettikleri yerlerdeki yerli kavimlerin başka yerlere göç etmelerine sebep oldular. 3-Batıya göç eden Hunlar, Kavimler Göçü’nün gerçekleşmesine ve Roma İmparatorluğu’nun zayıflayıp parçalanmasına yol açtılar. 4-Göçlere katılan bazı boylar Hazar ve Sabar devletlerini kurarak Kafkasya’da üç yüz yıldan fazla hakimiyet sürdüler. 5-Horosan topraklarında Büyük Selçuklu Devleti’ni kuran Oğuzlar Yakın Doğu’ya egemen oldular. Anadolu Selçuklu Devleti’ni, Anadolu Türk beyliklerini ve Osmanlı Devleti’ni kuran Oğuzlardır.
GÖÇLERİN SONUÇLARI: 1)- Orta Asya kültür ve Medeniyeti dünyanın değişik bölgelerine taşınmıştır. 2)- Göç etmeyip, Orta Asya'da kalan Türkler, ilk Türk Devleti olan "Asya Hun Devleti" ni kurmuşlardır. 3)- Göç eden Türk boyları gittikleri yerlerde yeni Türk Devletleri kurarlarken, oralardaki bazı devletleri de yıktılar.
|